Φωταέριο, παραγωγή ενέργειας στην Αθήνα …

από τη Μαρία Τσιάκαλου

Την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023 τα τμήματα των Ανθρωπιστικών Σπουδών (27 μαθητές) και της Οικονομίας - Πληροφορικής (26 μαθητές) του σχολείου μας επισκέφθηκαν το «Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου».  Ένα αρκετά παλιό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας με καύση λιγνίτη στο Γκάζι, που σταμάτησε τη λειτουργία του μόλις το 1984. Συνοδοί μας ήταν: ο  κος Παριώτης, ο κος Αναγνώστου, η  κα  Κουρτογιάννη και κος Λοΐζος.

 Έπειτα από μία ενδιαφέρουσα ξενάγηση στο χώρο, οι πληροφορίες που αποκομίσαμε ήταν πραγματικά σημαντικές. Ειδικά, αν συλλογιστούμε το γεγονός ότι το συγκεκριμένο εργοστάσιο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 19^ου αιώνα και των αρχών του 20^ου. Είναι το καλύτερα σωζόμενο εργοστάσιο φωταερίου στην Ευρώπη και το μοναδικό που διατηρεί το μηχανικό του εξοπλισμό σε άριστη κατάσταση, με ορισμένα μηχανήματα του μάλιστα να λειτουργούν ακόμα και σήμερα!

Κάνοντας  μια ιστορική  αναδρομή στη λειτουργία του εργοστασίου  θα πρέπει να αναφέρουμε πωςξεκίνησε, αλλά και το λόγο της λειτουργίας του. Τον 19^ο αιώνα υπήρχε σοβαρό πρόβλημα δημοσίου φωτισμού στην πόλη. Έτσι, ο βασιλιάς Όθωνας σε συνεργασία με το δήμο Αθηνών, το 1857, αποφάσισαν να δημιουργήσουν το πρώτο βιομηχανικό εργοστάσιο, που θα έδινε ενέργεια στη πόλη. Ως καύσιμη ύλη χρησιμοποιήθηκε ο λιθάνθρακας. Παρόλο που το συγκεκριμένο υλικό δεν υπήρχε στην Ελλάδα, γινόταν εισαγωγή από την Ουαλία, τη Γερμανία, τη Πολωνία, την Αμερική και την Αφρική. Μετέπειτα κάνανε εισαγωγή και από την Τουρκία, χαμηλότερης βέβαια ποιότητας λιθάνθρακα, τον οποίο τον αναμειγνύανε με τον αμερικανικό, αφρικανικό κ.ο.κ. Το έργο το ανέλαβε ο Φραγκίσκος Φεράλδης, ο οποίος ήταν έφερε όλα τα οικοδομικά υλικά και τα μηχανήματα από την Γαλλία. Μέσα σε πέντε χρόνια, το 1862, ξεκίνησε η λειτουργία του εργοστασίου, αλλά ο Φεράλδης εκδώχθηκε, γιατί, αν και έφτιαξε το εργοστάσιο μέσα σε πέντε χρόνια, απέτυχε να εγκαταστήσει το υπόγειο σύστημα φωταερίου.

 Επιπλέον, ως προς τα δομικά και κατασκευαστικά του στοιχεία, δεν παρατηρούμε κανένα εξωτερικό σωλήνα, καθώς το φωταέριο μεταφερόταν αποκλειστικά υπόγεια. Ακόμη, στο πρώτο από τα τέσσερα στάδια παραγωγής του φωταερίου διακρίνουμε τους φούρνους που θερμαίνουν τον λιθάνθρακα για 5 ώρες στους 1.000 βαθμούς, μετασχηματίζοντας  τη σύστασή  του. Αυτή η διαδικασία είχε στόχο την απόσπαση του φωταερίου από τον λιθάνθρακα. Τα επόμενα στάδια, συνοπτικά, ήταν ο καθαρισμός του φωταερίου, η αποθήκευση του και, τέλος, η διανομή του. Χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου τμήματος του εργοστασίου, αλλά και των υπολοίπων, είναι η έντονη και ιδιαίτερη οσμή του, που μαρτυρά πόσο ζωντανό ήταν ως εργοστάσιο, αλλά και την ακατάπαυστη λειτουργία του.

  Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι παρά τις δύσκολες εργασιακές συνθήκες και το «βάρος» της δουλειάς, όλοι επιθυμούσαν να εργαστούν εκεί, και ιδιαίτερα οι νέοι, καθώς ο μισθός για εκείνη την εποχή ήταν αρκετά υψηλός και τους επέτρεπε να δημιουργήσουν μια οικογένεια, λόγω σταθερού και έμπιστου εργασιακού περιβάλλοντος. Επίσης, στη μονιμότητα των εργατών συνέβαλε και η, κατά κάποιο τρόπο, οικογενειακή ασφάλιση που πρόσφερε, εφόσον στο εργοστάσιο υπήρχε ειδικός γιατρός.

 Επιπρόσθετα, παρά την ένταξη του φωταερίου, ακόμα και στις πιο φτωχές εστίες, ο κόσμος σταματά να το χρησιμοποιεί σταδιακά, γιατί το 1950 εμφανίστηκε η ΔΕΗ και διήλθε το ηλεκτρικό ρεύμα στην Αθήνα, κάνοντας τον ενεργειακό χάρτη να αλλάξει. Το 1970, είχαν αρχίσει οι συζητήσεις για το κλείσιμο του εργοστασίου φωταερίου και την αντικατάστασή του από φυσικό αέριο, ωστόσο όλες οι ιδέες και οι επιθυμίες έμειναν ανεκπλήρωτες. Το τελικό κλείσιμο του εργοστασίου έγινε, όπως προαναφέρθηκε, το 1984, εξαιτίας του εξαιρετικά επιβαρυμένου τρόπου ζωής των ανθρώπων της περιοχή, που αρρώσταιναν συνεχώς από δυσοσμίες και αναθυμιάσεις. Ως αποτέλεσμα, ξεκίνησε η λειτουργία της Τεχνόπολης, το 1999, μετά από πολλές συζητήσεις, και δημιουργήθηκε ο χώρος ο οποίος δεν επισκεφθήκαμε μόνο εμείς, αλλά και πολλοί άνθρωποι που θέλουν να μάθουν για την ιστορία της πατρίδας μας μέσα από τον βιομηχανικό χώρο!

   Τέλος, εύχομαι σε κάθε μαθητή να δοθεί αυτή η δυνατότητα, που μας δόθηκε ως τμήματα και μαθητές σχολείου, διότι το εργοστάσιο αποτελεί πραγματικά ένα εντυπωσιακό μνημείο και ένα ιστορικό τοπόσημο   της Αθήνας.

Η άθληση δίνει ποιότητα ζωής…..

 

από το Ραυτογιάννη Ιωάννη

Με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού, την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2023, το σχολείο μας επισκέφθηκε το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», για να συμμετάσχουμε σε μία συμβολική αθλητική δράση. Συγκεκριμένα 300 μαθητές και 25 καθηγητές  περπατήσαμε όλοι μαζί τρία χιλιόμετρα γύρω από τις λίμνες.

Οι μαθητές συγκεντρώθηκαμε στην αυλή του σχολείου στις 8:30 όπου πήραμε παρουσίες και έπειτα αναχώρησαμε  προς το πάρκο με τη συνοδεία των καθηγητών στις 8:45. Ο ουρανός ήταν γαλανός με ηλιοφάνεια και φύσαγ λίγος αέρας που μας δρόσιζε κατά τη  διάρκεια της διαδρομής.

Φτάνοντας στο πάρκο αντικρύσαμε πλούσια χλωρίδα καθώς και πολλά μονοπάτια για περιπατητές και ποδηλάτες που θύμιζαν ένα κανονικό δάσος παρά ένα αστικό χώρο αναψυχής. Ξεκινήσαμε από τη βόρεια λίμνη και  περάσαμε απο τις εγκαταλελειμμένες ράγες όπου προβλέπονταν  να περνάει ενα τρένο μεταφέροντας επισκέπτες. Βγαίνοντας από το μονοπάτι των δέντρων, ακολουθήσαμε παράλληλα το τεχνητό ποτάμι και  κάναμε αναστροφή, όταν φτάσαμε στο γήπεδο του Ιλίου. Τερματίσαμε την πορεία μας στην καφετέρια της κεντρικής λίμνης έχοντας  διανύσει μια απόσταση 3 χιλιομέτρων σε χρόνο εξήντα λεπτών περίπου. Το πάρκο ήταν πολύ καθαρό και ο αέρας μας έδινε μια ξεχωριστή αίσθηση της φύσης,

 αν και βρισκόμασταν δίπλα  στην πόλη. Η εμπειρία ήταν πολύ  ήρεμη και χαλαρωτική.

Στην συνέχεια αφεθήκαμε ελεύθεροι να εξερευνήσουμε το διάφορες γωνίες του χώρου ή να πάμε στο διπλανό εμπορικό κέντρο, για να καθίσουμε να φάμε και να πιούμε μαζί με τους φίλους μας.    Με τη δράση αυτή πέτυχε  ο προβλεπόμενος σκοπός που ήταν  να μας τονίσει την αξία της άθλησης, για την καλή σωματική και ψυχική υγεία.