1922 Ανακαλύπτοντας την ιστορία των προσφύγων …

Περγαντά Κ. & Μάλλη Π.

 Την Πέμπτη 13 Φεβρουάριου, η ομάδα των Ανθρωπιστικών σπουδών της Γ’ τάξης (23 μαθητές/τριες) του σχολείου μας πραγματοποίησε επίσκεψη στο Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού, ένα καινούργιο Μουσείο μόλις λίγα λεπτά από τη γειτονιά μας. Μάλιστα, το μουσείο είναι ενσωματωμένο στον ίδιο χώρο όπου στεγάζεται το γήπεδο της ΑΕΚ.  Συνοδοί μας ήταν η κ. Σουλή και ο κ. Αναγνώστου.

 Έχοντας φτάσει λίγη ώρα πριν το ραντεβού μας, μετά από περπάτημα 30 λεπτών, είχαμε την ευκαιρία να φωτογραφίσουμε τον δικέφαλο αετό που κοσμεί την είσοδο του γηπέδου. Περιδιαβαίνοντας το γήπεδο, αυτό που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι πως κάθε μια θύρα του γηπέδου είχε ονομαστεί σύμφωνα με μια πόλη που χάθηκε κατά τη μικρασιατική καταστροφή.

Στο μουσείο εξερευνήσαμε τη διαχρονική περιουσία του Ελληνισμού από τη Μικρά Ασία έως την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Στην αρχή της ξενάγησης ενημερωθήκαμε για την χριστιανική πίστη των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα από την οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία συνέβαλε στη διατήρηση της εθνικής τους συνείδησης και αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής τους ταυτότητας. Στο μουσείο υπάρχει και η δωρεά της αρχιερατικής στολής του Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Στη συνέχεια είδαμε μουσικά όργανα της εποχής (μπουζούκι, σαντούρι) τα οποία οι πρόσφυγες έφεραν στον ελλαδικό χώρο και έτσι διαμορφώθηκε η λαϊκή μουσική ή αλλιώς τα ρεμπέτικα. Ενημερωθήκαμε επίσης για την αξία της παιδείας για τους Μικρασιάτες και τους Πόντιους  που τους επέτρεψε να διαπρέψουν στον τομέα των επιστημών και να καλύψουν την διοικητικές ανάγκες της επαναστατημένης Ελλάδας.

Στο χώρο ήταν συγκεντρωμένα   αντικείμενα ιστορικής αξίας που μέχρι σήμερα είχαν στην κατοχή τους οι οικογένειες των προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, το Αϊβαλί, την  Τραπεζούντα και την Κωνσταντινούπολη, όπως για παράδειγμα τάπητες, τραπεζαρίες και είδη σερβιρίσματος. Θαυμάσαμε επίσης παραδοσιακές ενδυμασίες από την Ανατολική Ρωμυλία, την Καππαδοκία και τις Κυδωνιές καθώς και μια αντάρτικη στολή ενός στρατιώτη από τον Πόντο.

Παράλληλα με την παράδοση  το μουσείο συνδύαζε αρμονικά και πληροφορίες από τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία, ώστε να καταλάβουμε καλυτέρα την ζωή των προσφύγων τόσο στην πατρίδα τους όσο και στα μέρη που είχαν καταφύγει μετά την μικρασιατική καταστροφή. Επιπλέον, παρακολουθήσαμε ένα σύντομο βίντεο σε μια διαδραστική οθόνη που παρουσίαζε τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των νεοφερμένων στην Ελλάδα έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης.

 Στον τελευταίο χώρο του μουσεία υπήρχαν κέρινα ομοιώματα ορισμένων προσφύγων που εξελίχθηκαν σε σπουδαίες προσωπικότητες με καταγωγή από την Μικρά Ασία, του Στέλιου Καζαντζίδη που συνέθεσε τον ύμνο της ΑΕΚ και του Αριστοτέλη Ωνάση. Δωρεές έχουν επίσης προσφέρει η Χάρις Αλέξιου, ο Δημήτρης Ψάθας και ο Γιώργος Νταλάρας.

Αυτή η εκδρομή ήταν πολύ σημαντική  ώστε να κατανοήσουμε ευρύτερα το μικρασιατικό στοιχείο που επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη του Ελληνισμού. Υστέρα από τη περιήγηση μας στο μουσείο είχαμε χρόνο να απολαύσουμε τον καφέ μας στην Νέα Φιλαδέλφεια, η οποία πήρε το τοπωνύμιο από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί.