Οι Θησαυροί του Νεότερου Πολιτισμού…

 Επιμέλεια: Μάλλη Π. & Λάμπρος Α.

Την Τετάρτη 29 Ιανουάριου το τμήμα των Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ τάξης του σχολείου μας (20 μαθητές/τριες) είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει σε μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στο Μοναστηράκι με τη συνοδεία της κ. Σουλή και του κ. Αναγνώστου.

 Πρόκειται για έναν πρόσφατα κατασκευασμένο χώρο στο κέντρο της Αθήνας που φιλοξενεί διάφορα εκθέματα καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα του νεότερου ελληνικού πολιτισμού από την εποχή της τουρκοκρατίας έως και τη δεκαετία του 1970,  με έμφαση στο προσφυγικό στοιχείο που συνέρρευσε στην απελευθερωμένη Ελλάδα από τις τότε τουρκοκρατούμενες περιοχές.

Με την άφιξη μας σε ένα από τα ωραιότερα αθηναϊκά μουσεία, παρατηρήσαμε πως ο χώρος απαρτιζόταν από 10 κτίρια του 19^ου και του 20^ου αιώνα όπου διαφυλάσσονται τα εκθέματα συμπεριλαμβανομένης μάλιστα και της οικίας του Νικολάου Δραγούμη. Τα κτίρια ένωνε μια γραφική αυλή, ιδανική για επισκέπτες που επιθυμούσαν να απολαύσουν το πρωινό τους καφέ. Επίσης στο χώρο του Μουσείου ήταν και η εκκλησία του Άγιου Ελισσαίου στην οποία έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

 Η περιήγηση στον χώρο ξεκίνησε από μια διαδραστική οθόνη η οποία μας ταξίδευε σε διαφορές εποχές του παρελθόντος ώστε να κατανοήσουμε τις πολιτικές συνθήκες σε κάθε περίπτωση. Στη συνέχεια αντικρίσαμε ενδυμασίες και εκκλησιαστικά αντικείμενα με τα οποία πραγματοποιούσαν τελετές οι Μουσουλμάνοι αλλά και οι Εβραίοι. Σειρά είχαν οι παραδοσιακές στολές απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας (Ήπειρος, Σποράδες, Κυκλάδες, Μακεδονία) οι οποίες συγκίνησαν αρκετούς από εμάς λόγω της καταγωγής μας. Παρατηρήσαμε ότι υπήρχε μεγάλη διαφορά όσον αφορά την ένδυση στην ύπαιθρο και στις πόλεις, που επιβεβαιώνει την ύπαρξη ανώτερων και κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων εκείνη την εποχή. Στο μουσείο εκτίθενται αστικά αλλά και παραδοσιακά νυφικά, ρούχα βάπτισης και φορέματα από τη δεκαετία του 1870 μέχρι και τον Β΄ Παγκόσμιό Πόλεμο. Το κοινωνικό κύρος των αστών και η μεγάλη περιουσία τους γίνονταν αντιληπτά και από τις οικείες τους σε σύγκριση με τις νησιώτικες κατοικίες. Αυτό που διέγειρε την προσοχή μας ήταν η αναπαράσταση του εσωτερικού χώρου των κατοικιών από διάφορα μέρη της Ελλάδας σε μικρότερες διαστάσεις.

Εξερευνώντας τα πολύχρωμα κτίρια ανακαλύψαμε τα κοσμήματα που επέλεγαν οι γυναίκες της εποχής. Φαίνεται να επέλεγαν χρωματιστά και σύνθετα κοσμήματα από ιδιαίτερους λίθους, χάντρες και μαργαριτάρια τα οποία είναι αξιοθαύμαστα καθώς περιέχουν εξαιρετικές λεπτομέρειες. Στον ίδιο χώρο βρίσκονταν οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί κατά τον 19^ο-20^ο αιώνα.

Συνεχίζοντας την ξενάγηση μας συναντήσαμε έναν αργαλειό με τον οποίο υφαίναν οι γυναίκες. Προκειμένου να κατανοήσουμε τη διαδικασία, υπήρχε μια μορφή αναπαράστασης του αργαλειού στην οποία είχαμε πρόσβαση. Ενημερωθήκαμε επίσης για τα αντικείμενα που περιλάμβανε η προίκα μιας γυναίκας και είδαμε ένα προικοσύμφωνο της εποχής. Ακόμα, παρατηρήσαμε την εξέλιξη των γεωργικών εργαλείων και των εργαλείων παραγωγής έως και την στιγμή της βιομηχανικής επανάστασης.

Σε άλλο χώρο του Μουσείου θαυμάσαμε σερβίτσια και μαγειρικά σκεύη που χρονολογούνται από την ελληνική επανάσταση μέχρι και δεκαετίες υστέρα από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον μας είναι ο συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο οι αστοί τοποθετούσαν το σερβίτσιο στο τραπέζι πάνω από τα χαρακτηριστικά «σεμεδάκια» που διαθέτουμε στα σπίτια μας ακόμα και σήμερα.

 Το τελευταίο στάδιο της ξενάγησης μας αφορούσε την ψυχαγωγία των ανθρώπων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο με επιρροές από τη Μικρά Ασία μέχρι και την Κίνα. Στο εσωτερικού του κτηρίου βρίσκονταν διαδραστικά παιχνίδια, ώστε να κρατήσουν απασχολημένους μικρούς και μεγάλους. Ο χώρος αυτός αφιερώνεται στο θέατρο σκιών ως κυριά μορφή ψυχαγωγίας στη νεότερη Ελλάδα. Σε όλες τις βιτρίνες υπήρχαν φιγούρες του Καραγκιόζη καθιστώντας τον χώρο έναν μικρό παράδεισο για τους λάτρεις του θέατρου σκιών.

 Ολοκληρώνοντας την επίσκεψη μας είχαμε χρόνο να απολαύσουμε την ηλιόλουστη ημέρα στα γραφικά στενά της Αθήνας. Με μια επίσκεψη στο Μουσείο Νεοελληνικού Πολιτισμού ο καθένας μπορεί να θαυμάσει την νεότερη πολιτιστική μας κληρονομιά ακόμα και εάν τα μουσεία δεν του κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Ο συγκεκριμένος χώρος διαφέρει καθώς συνδυάζει την παράδοση με τις σύγχρονες τεχνολογίες.