Τα ναρκωτικά κι’ εμείς…

 Επιμέλεια: Σωτηρίου Βασ., Κατσίκη Καλ.

Οι ναρκωτικές ουσίες ανήκουν στις  παράνομες ουσίες και χρησιμοποιούνται από  ανθρώπους  με δυσκολίες αντιμετώπισης της καθημερινότητας. Ακόμη και αν νομίζουμε πως αυτή η τάση τοποθετείται έξω από τα όρια της καθημερινότητάς μας, μπορεί να συμβεί και σε άτομα στο κοντινό μας περιβάλλον.

Καταρχάς, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή θα ήταν σημαντικό να επισημανθεί πως στην αρχαιότητα τα ναρκωτικά  χρησιμοποιήθηκαν για λόγους τελετουργικούς και  ιατρικούς κυρίως. Με τη βιομηχανική επανάσταση στην Δύση η χρήση των ναρκωτικών απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το πλαίσιο των τελετουργιών. Στις ημέρες μας η χρήση τους γίνεται σε καθημερινή βάση και ειδικότερα από άτομα μικρής ηλικίας. Συναντιέται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, ηλικίες και πολιτιστικά περιβάλλοντα: σε μαθητές, ενήλικες, σε ανέργους, φτωχούς, πλούσιους, ντόπιους και μετανάστες.  

Προφανώς πολλοί αναρωτιούνται για την επιλογή των εφήβων - χρηστών  σε τέτοιες καταστροφικές συνήθειες και  αναζητούν βαθύτερα επιστημονικά αίτια. Στην πραγματικότητα όμως, η αλήθεια είναι πιο απλή, από όσο νομίζουμε. Οι φίλοι και το οικογενειακό περιβάλλον αποτελούν κύρια αίτια γι΄αυτήν την τάση. Από τη μια, οι φίλοι επηρεάζουν έμμεσα το άτομο και τον πείθουν να συμμετάσχει και εκείνο σε αυτά που κάνουν, υποστηρίζοντας ότι θα αποκαλείται «φλώρος» και δειλός. Ακόμα και  λεκτική βία ασκείται, για να ξεκινήσει τη χρήση ουσιών και να αποτελεί μέρος της ομάδας. Από την άλλη, η οικογένεια και ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς συμπεριφέρονται στο παιδί, το οδηγεί να καταλήξει στην παγίδα των ναρκωτικών. «Δεν φέρνεις κάλους βαθμούς.» «Θα αποτύχεις στη ζωή σου.» «Φέρε μου το κινητό σου, δε κάνεις τίποτα στο σπίτι…» «Θα παραμείνεις μια αποτυχία αν συνεχίζεις έτσι» και άλλα  πολλά παραδείγματα. Επιπλέον, η ενδοοικογενειακή βία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας μπορεί να προκαλέσει τραύμα στο παιδί. Καταπιέζεται και πολλές φορές κλονίζεται η ψυχική κατάστασή του. Θεωρεί πως είναι άτυχος που συμβαίνουν αυτά στην οικογένειά του. Πως είναι άχρηστος... Η πίεση από τους γονείς και το σχολείο, η σκέψη ότι οι βαθμοί παίζουν κύριο ρόλο στη ζωή του και το άγχος μη μείνει στην ίδια τάξη ή δε βρει καλή δουλειά στο μέλλον, γεμίζουν το μυαλό του εφήβου με συνέχεις αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό του. Τέτοιες σκέψεις φέρνουν την κοινωνική απομόνωση, την παραίτηση από τις προσωπικές επιδιώξεις και σε ακραίες μορφές οδηγούν σε αυτοκτονικές τάσεις ή εθισμό σε ουσίες.

Επιπροσθέτως, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η ανεπαρκής κάλυψη βασικών αναγκών και οι απαράδεκτες καταστάσεις που βιώνουν καθημερινά οι άνεργοι ή οι μη-πτυχιούχοι, είναι σημαντικοί λόγοι που κάποιος οδηγείται στην παραίτηση και ίσως στα  ναρκωτικά. Στη χώρα μας οι σχετικοί δείκτες αυξάνονται σε περιόδους οικονομικής κρίσης, με υψηλά ποσοστά ανεργίας. Όταν  οι θέσεις εργασίας είναι δυσεύρετες και υπάρχουν πολλά αδιέξοδα.  Δυστυχώς υπάρχει η νοοτροπία ότι οι ναρκωτικές ουσίες θα βοηθήσουν τον άνθρωπο να αντιμετωπίσει το άγχος που έχει για την επιβίωση του και να ξεπεράσει τις δύσκολες συνθήκες ζωής του.

 Όσον αφορά τις συνέπειες από την χρήση ναρκωτικών ουσιών, θα λέγαμε ότι είναι τραγικές. Αρχικά, ακριβώς μετά τη κατανάλωσή τους το σώμα του ατόμου αρχίζει και μουδιάζει. Επακολουθεί η ανικανότητα αντίληψης, συγκέντρωσης και αντίδρασης. Το άτομο δε μπορεί να καταλάβει τι λέει και τι πράττει και επί της ουσίας «χάνει» τον αυτοέλεγχό του.

Σίγουρα έχουμε όλοι έστω και μια φορά εντοπίσει έναν «ναρκομανή» στον δρόμο. Συνήθως τους καταλαβαίνουμε από τον περίεργο τρόπο που φωνάζουν και περπατάνε. Ενστικτωδώς προσπαθούμε να βρούμε τρόπο να τους αποφύγουμε. Κι όμως είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι που παγιδεύτηκαν στους εθισμούς προσπαθώντας να ξεχάσουν τη μίζερη πραγματικότητα. Χρειάζονται το κοινωνικό ενδιαφέρον και τη φροντίδα, για να εξασφαλίσουν μια υποφερτή ζωή. Χρειάζεται να τους δοθεί μία δεύτερη ευκαιρία…

Οι κοινωνικοί φορείς δε μπορούν πλέον να λειτουργήσουν αποτελεσματικά ως προς την αποτροπή της χρήσης ουσιών. Αντιθέτως, υπάρχουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που με τον τρόπο τους προωθούν αυτήν την απαράδεκτη συνήθεια ως μέσο αντιμετώπισης των προβλημάτων. Παραδείγματος χάριν, υπάρχει μια γνωστή σειρά που ονομάζεται “Euphoria”. Σε αυτήν την ταινία οι παρουσιαστές είναι έφηβοι που κοντεύουν να τελειώσουν το σχολείο και να σπουδάσουν. Καθένας από εκείνους βιώνουν τραύματα και καταστάσεις επώδυνες και αδυνατούν να τις αντιμετωπίσουν. Χωρισμένοι γονείς, θάνατος στα μέλη οικογένειας, εκφοβισμός, καταπίεση από σχέσεις και πολλά άλλα αναδεικνύονται. Η σειρά δείχνει πως με το πέρασμα του καιρού οι έφηβοι αυτοί καταλήγουν στην κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών. Η χρήση τους όμως, οδηγεί στο να  μπλέκονται με επικίνδυνες ομάδες, να αλλάζει η συμπεριφορά τους, να αντιμετωπίζουν τη ζωή τους με  αρνητικό τρόπο.

  Επειδή τα ΜΜΕ έχουν αποκτήσει τεράστιο κοινό παγκοσμίως, μπορούν να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη για τους κινδύνους που δημιουργούνται  από τα ναρκωτικά. Και μόνο η προβολή προσωπικών ιστοριών ανθρώπων με άσχημη κατάληξη μετά τη χρήση ουσιών, θα καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον  των  νέων  αλλά και των  συμπολιτών μας και  να  τους στρέψει  κατά των ναρκωτικών.